Meslay Sokağı’na geçerken başka neler düşündüm, aklıma gelmiyor şu an. Hepsi uçmuş gitmiş belleğimden. Bir an durup bir suçluyu andırmadığımı, herkes gibi sıradan bir görüntüye sahip olduğumu kendi kendime tekrar ettiğimi hatırlıyorum sadece. Hem niye bir katili andırayım ki? Nasılsa bunların hepsi kurmaca. Kimseyi öldüremeyeceğimi biliyorum.

“Ölüm, bir monoloğun sona ermesidir.” Tristan Bernard’a ithaf edilen bu sözler, maktul için olduğu kadar katil için de geçerlidir. Maktul için sona eren iç kavga, katil için yeniden ve daha şiddetli bir şekilde hayat bulur. Tristan Bernard’ın bu kitaptaki katili, Dostoyevski’nin Suç ve Ceza’sındaki Raskolnikov’u andırır. O da zor durumdadır, onun da paraya ihtiyacı vardır, onun da yaşamına son verdiği insan, toplumun sırtında bir çıbandır. Ama katilin gözünde. Katil bu tereddütler ve kendisine konduramadığı katil damgasıyla sürekli bir mücadele içerisindedir. Cinayet gerçekleştikten sonra ise bütün dünyası yakalanma korkusu ve bunun onda yaşattığı stresle kuşatılır. Ancak katil aynı zamanda zeki ve soğukkanlıdır. Ele geçirdiği parayı güvenli bir yere yerleştirdikten sonra kaçış yolculuğuna başlar. Amacı olay gazetelerde bir üçüncü sayfa haberi olup unutulduktan sonra normal hayatına devam etmektir. Gezerek çalışmaya imkân veren mesleği bu açıdan onun için mükemmel bir kamuflajdır. Şehir şehir dolaşarak, bir vasıtadan diğerine geçerek, yolculuk planını sürekli değiştirerek izini kaybettirmeye çalışır. Lâkin hayat, bütün planları bozacak sürprizler barındırır…

TRISTAN BERNARD, 70 civarında oyun ve çoğunluğu polisiye eserlerden oluşan 21 roman yayımlamıştır. Yazarın birçok eseri sinemaya uyarlanmıştır. Önemli eserleri arasında şunlar sayılabilir: Amants et voleurs [Aşıklar ve Hırsızlar] (1905), L'Affaire Larcier [Larcier Davası] (1907), Secrets d'État [Devlet Sırları] (1908), Le Roman d'un mois d'été [Bir Yaz Günü Romanı] (1909), Mathilde et ses mitaines [Mathilde ve Eldivenleri] (1912), Le Taxi fantôme [Hayalet Taksi] (1919), Le Jeu de massacre [Ölüm Oyunu] (1922), Le Voyage imprévu [Öngörülmeyen Yolculuk] (1928) Aux abois : journal d'un meurtrier [Bir Katilin Günlüğü] (1933), Visites nocturnes [Gece Ziyaretleri] (1934), Robin des bois [Robin Hood] (1935).